ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ Κ. ΚΑΣΙΜΑΤΗ - ΚΥΘΗΡΑΪΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ (18ος – 20ός αιώνας)

Η Ομότιμη Καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου κυρία Κούλα Κασιμάτη έχει ασχοληθεί με την μετανάστευση των Κυθηρίων από τον 18^ο αιώνα έως τις μέρες μας αναδεικνύοντας πολλές πτυχές της κυθηραϊκής ιστορίας. Το παρόν βιβλίο με τίτλο Κυθηραϊκές Προσωπικότητες στα παροικιακά κέντρα της Οθωμανικής Επικράτειας (18ος- 20ός  αιώνας) σε ένα καλαίσθητο τόμο 425 σελίδων των εκδόσεων Gutenberg, συμπληρώνει την τριλογία της για τις μεταναστεύσεις των Κυθηρίων στα παροικιακά κέντρα: Σμύρνη, Αλεξάνδρεια και Κωνσταντινούπολη-Ρουμανία. Η τριλογία αυτή βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών  το 2019. Ιδιαίτερη τιμή αισθάνεται η Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών  δεδομένου ότι και τα τρία βιβλία, που έλαβαν μια εξόχως τιμητική διάκριση, αποτελούν εκδόσεις της.
Για τη συγγραφή του βιβλίου η Κ. Κασιμάτη βασίστηκε σε ένα πολύπλευρο ανέκδοτο αρχειακό υλικό, σε άλλες γραπτές πηγές, στον Τύπο καθώς και σε βιωματικές μαρτυρίες. Τα Κύθηρα, ένα νησί μικρό, απομονωμένο και άγονο αδυνατούσε να παρέχει συνθήκες ικανοποιητικής διαβίωσης σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού του. Έτσι η μετανάστευση ήταν η μοναδική διέξοδος. Η Κ. Κασιμάτη  παραθέτει στοιχεία για τα χωριά προέλευσης των μεταναστών, τις ηλικίες τους, για τους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν, για τις σχέσεις που διατήρησαν με τα Κύθηρα, για τις αγαθοεργίες τους, και γενικά για τις επαγγελματικές και κοινωνικές ενασχολήσεις τους. Οι πρώτοι μετανάστες που ξεκίνησαν χωρίς εφόδια από χαμηλά συνήθως κοινωνικά στρώματα με περιορισμένα ή και ανύπαρκτα εκπαιδευτικά προσόντα και δεξιότητες, παρά τις περιορισμένες δυνατότητές τους διέθεταν αδάμαστη θέληση για προκοπή και προσδοκίες για μια καλύτερη ζωή. Γι’ αυτό και διακρίθηκαν είτε στον οικονομικό είτε στον πνευματικό τομέα. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι ο Νικήτας Τζάννες από τη Χώρα δήλωνε αναλφάβητος αν και σύμφωνα με μαρτυρίες φαίνεται ότι σε ώριμη ηλικία είχε μάθει να βάζει την υπογραφή του.

Στο παρόν βιβλίο με τίτλο Κυθηραϊκές Προσωπικότητες στα παροικιακά κέντρα της Οθωμανικής Επικράτειας (18^ος- 20ός αιώνας) η Κ. Κασιμάτη παρουσιάζει 47 βιογραφίες  σημαντικών Κυθηρίων, που αναδείχθηκαν σε αυτά τα κέντρα από τον 18^ο έως και τον 20ό αιώνα αναδεικνύοντας ένα δημιουργικό κομμάτι της κυθηραϊκής ομογένειας, οι οποίοι διατήρησαν στο ακέραιο τον σύνδεσμο και την αγάπη τους για την ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Μια πτυχή που πρέπει να επισημανθεί, αφορά την ανάδειξη κυθηραϊκών προσωπικοτήτων της διασποράς που δεν ήταν γνωστοί στην κυθηραϊκή κοινωνία: όπως «το αηδόνι της Σμύρνης» Κώστας Μαρσέλος ή Μούρος, ο σημαντικός δάσκαλος σε Αλεξάνδρεια και Σμύρνη Αθανάσιος Μαρσέλος, ο άνθρωπος που ανέδειξε τον Κωνσταντίνο Καβάφη Τίμος Μαλάνος, ο ευπατρίδης επιχειρηματίας στη Σμύρνη Ιωάννης Μισθός και πολλοί άλλοι. Είναι σημαντικό για τους Κυθήριους να γνωρίσουν αυτές τις προσωπικότητες για τους οποίους υπάρχουν τεκμήρια για τους δεσμούς τους με τον γενέθλιο τόπο. Ενδεικτικά αναφέρω τους τέσσερις μεγάλους ευεργέτες του 19^ου αιώνα από την Αλεξάνδρεια, τους Νικήτα Τζάννε, Μίνω Κυπριάδη, Ευστάθιο Δηλαβέρη και Δημήτριο Πατρίκιο, από τους οποίους οι τρεις πρώτοι επέστρεψαν και πέθαναν στην Ελλάδα και μόνο ο Δ. Πατρίκιος έμεινε μέχρι τέλους στην Αλεξάνδρεια.

Ευχόμαστε το βιβλίο να είναι καλοτάξιδο.

Καίτη Αρώνη-Τσίχλη

Πρόεδρος της Εταιρείας Κυθηραϊκών Μελετών