ΣΤΡΑΤΟΣ ΧΑΡΧΑΛΑΚΗΣ - ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ

Του Στράτου Χαρχαλάκη

Προέδρου Επιτροπής Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων – Ν.Π.Δ.Δ.

Τους τελευταίους μήνες, οι κάτοικοι των Κυθήρων και Αντικυθήρων παρακολουθούν με αγωνία και προβληματισμό τις εξελίξεις γύρω από το φλέγον θέμα της σύνδεσης των νησιών μας με τον Πειραιά, το Γύθειο και την Κρήτη, αλλά και με την Μονεμβασία και την Καλαμάτα εποχιακώς. Έχουν γραφτεί πάρα πολλά, άλλα σωστά και άλλα ανεύθυνα, όμως καλό θα ήταν να υπάρχει μια συνολική εικόνα για το ζήτημα, ώστε η κρίση μας να διαμορφωθεί πιο σφαιρικά και να είναι η αντικειμενικότερη δυνατή. Λαμβάνω αφορμή από τη σημερινή (12-01) Παγκυθηραϊκή Συνέλευση που έγινε στο Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης Κυθήρων με πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κυθήρων και Αντικυθήρων κ.κ. Σεραφείμ και με την παρουσία όλων των Αρχών του νησιού και αρκετού κόσμου. Ακούστηκαν χρήσιμες και γόνιμες απόψεις, ακούστηκαν όμως και – ελάχιστοι ευτυχώς – ακροβατισμοί, που ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για τα νησιά μας. Το ζήτημα είναι εξόχως σοβαρό και έχει πολλές διαστάσεις, επιτρέπει λοιπόν την μακρηγορία για την οποία προκαταβολικά απολογούμαι.

Στις 28 Νοεμβρίου 2008, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας προκήρυξε Δημόσιο Διεθνή Ανοικτό Μειοδοτικό Διαγωνισμό για την εξυπηρέτηση δρομολογιακών γραμμών με σύναψη σύμβασης ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας διάρκειας έως δώδεκα (12) ετών. Πρόκειται για μια ορθή απόφαση του Ελληνικού Κράτους που έκρινε ότι η διαδικασία της προκήρυξης των αγόνων γραμμών σε ετήσια βάση ήταν ασύμφορη, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και – κυρίως – κοινωνικά, αφού δεν ήταν λίγες οι φορές που μέχρι να ολοκληρωθούν οι δαιδαλώδεις διαδικασίες των διεθνών διαγωνισμών, πολλά νησιά έμεναν για μέρες ή και εβδομάδες χωρίς ή με ελλιπή εξυπηρέτηση. Η προκήρυξη αυτή αφορούσε στην εξυπηρέτηση 20 αγόνων γραμμών (παράρτημα V) μεταξύ των οποίων και οι άγονες γραμμές των Κυθήρων και Αντικυθήρων. Ο διαγωνισμός αυτός ανέδειξε μειοδότρια εταιρία τη Λ.Α.Ν.Ε. με το Ε/Γ-Ο/Γ ΒΙΤΣΕΝΤΣΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ (Ν. Αγ. Νικολάου 05) και προς τούτο, ο τότε Υπουργός κ. Αναστάσης Παπαληγούρας υπέγραψε με τους νόμιμους εκπροσώπους της Εταιρείας την υπ΄αρίθμ 3328.1.6.22/01/2009/28-8-2009 «Σύμβαση Ανάθεσης Δημόσιας Υπηρεσίας για την Εξυπηρέτηση της Δρομολογιακής Γραμμής Κυθήρων – Αντικυθήρων». Η σύμβαση αυτή είχε αρχική διάρκεια ισχύος 36 μηνών (άρθρο VIII), ωστόσο σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, ανανεώνεται με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της εταιρείας να προβεί μετά τους 36 μήνες, σε αντικατάσταση του πλοίου με άλλο νεώτερο πλοίο κατηγορίας 2. Στην περίπτωση αυτή, η σύμβαση έχει ισχύ μέχρι την 31-10-2016. Όπως γνωρίζουμε, το πλοίο δεν έχει αντικατασταθεί, αυτό όμως δεν αναιρεί την ισχύ της συμβάσεως. Συγκεκριμένα, προϊόντος του χρόνου εκτέλεσης της σύμβασης και λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, οι ναυτιλιακές εταιρείες αντιμετώπισαν σειρά προβλημάτων, όπως η ολοένα και πιο φειδωλή χρηματοδότησή τους από τις τράπεζες, η μεγάλη καθυστέρηση στην καταβολή των επιδοτήσεων και κυρίως η αύξηση της τιμής των καυσίμων, για την οποία οι σχετικές συμβάσεις προβλέπουν αναπροσαρμογή των μισθωμάτων. Το Κράτος, αναγνωρίζοντας τις εγγενείς αδυναμίες των αναδόχων εταιρειών να προβούν σε αντικατάσταση των πλοίων τους με νεότερα και μη επιθυμώντας να προκαλέσει μεγάλη κοινωνική αναταραχή στα νησιά από την ξαφνική διακοπή των συμβάσεων και ως εκ τούτου των δρομολογίων των πλοίων, έδρασε παρεμβατικά και νομοθέτησε το Νόμο 4072/2012 και συγκεκριμένα το άρθρο 221 περί «παράτασης χρόνου εκπλήρωσης συμβατικής υποχρέωσης», όπου προβλέπεται ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να μην αντικαταστήσουν τα πλοία τους με νεότερα για επιπλέον τρία έτη και ως εκ τούτου οι σχετικές συμβάσεις να ισχύσουν απρόσκοπτα μέχρι την κανονική λήξη τους, ως εάν να είχαν αντικατασταθεί τα πλοία. Ο Νομοθέτης δηλαδή αναγνώρισε ότι «λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, που ουσιαστικά επέφερε απρόοπτη μεταβολή συνθηκών και καθιστά ιδιαίτερα δυσχερή την εκπλήρωση της ως άνω συμβατικής υποχρέωσης» (Αιτιολογική Έκθεση του Ν. 4072) έπρεπε να παραταθεί η υποχρέωση των εταιρειών να αντικαταστήσουν τα πλοία τους και μάλιστα χωρίς άλλες προϋποθέσεις. Συνεπώς, με μια απλή γνωμοδότηση του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, η υπάρχουσα σύμβαση της ΛΑΝΕ με το Υπουργείο παρατείνεται μέχρι το 2016.

Η σύμβαση αυτή, όπως τόνισα και κατά την Παγκυθηραϊκή Συνέλευση στα Μυρτίδια που έγινε σήμερα (12-01) δεν είναι μια απλή σύμβαση που μπορεί να καταργηθεί αβρόχοις ποσί. Δεν είναι μια σύμβαση που αφορά αποκλειστικά και μόνο στην εξυπηρέτηση των δύο συμβαλλομένων μερών. Είναι μια σύμβαση ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ που αφορά στην παροχή του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΓΑΘΟΥ της μεταφοράς στους κατοίκους των νησιών και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ο επιχειρηματίας, εν προκειμένω η ΛΑΝΕ, επικαλείται τους δικούς του λόγους για την πρόωρη λύση της. Αυτό δε σημαίνει ότι το Υπουργείο πρέπει να συναινέσει σε αυτό. Έχει υποχρέωση ο ίδιος ο Υπουργός, να εξαντλήσει κάθε νόμιμο μέσο προς την εταιρεία, ώστε η σύμβαση να ολοκληρωθεί και να συνεχίσει το πλοίο να εξυπηρετεί τα νησιά μας απρόσκοπτα. Μπορεί όμως ο Υπουργός, σύμφωνα με το άρθρο ΧΙ της σύμβασης αυτής, «με την συναίνεση των αναδόχων, να προβαίνει στις αναγκαίες από τις περιστάσεις κάθε φορά τροποποιήσεις, για την ενοποίηση ορισμένων γραμμών ή την προσθήκη ή την αφαίρεση λιμένων προσέγγισης, εφόσον από αυτό δεν προκύπτει επιπρόσθετη οικονομική επιβάρυνση για το Δημόσιο και επιτυγχάνεται καλύτερη εξυπηρέτηση των συγκοινωνιακών αναγκών». Το ζήτημα της καλύτερης εξυπηρέτησης των αναγκών των νησιών τίθεται λοιπόν ως κομβικό ζήτημα από την ίδια τη σύμβαση. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι μπορεί να γίνει ολική κατάργηση της σύμβασης, πολλώ δε μάλλον προτού εξαντληθεί το περιθώριο τροποποιήσεων, τις οποίες και η ίδια η τοπική κοινωνία έχει προτείνει ώστε να περιοριστεί η οικονομική ζημία της αναδόχου εταιρείας και να παραμείνει τελικά το πλοίο στη γραμμή. Η επιμονή όλων μας στην τήρηση της συμβάσεως πρέπει να είναι συνεχής και πιεστική και μάλιστα με νομικά μέσα. Ειπώθηκε βέβαια – και ορθώς – πως υπάρχει το ενδεχόμενο η Δικαιοσύνη να μη μας δικαιώσει. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί δικαιολογία για τη μη διεκδίκηση των δικαίων μας μέσω της νομικής οδού. Η νομική διαδικασία πρέπει να τρέξει παράλληλα με την πολιτική διαπραγμάτευση και ως ένα ισχυρό μέσο πίεσης (ασφαλιστικά μέτρα, αγωγές, κ.λπ.).  

Ωστόσο, το παράλογο είναι, ότι φτάσαμε στο σημείο να συζητούμε το γεγονός ότι μία άγονη γραμμή είναι οικονομικά επιζήμια! Σαφέστατα και είναι! Γι΄ αυτό λέγεται ΑΓΟΝΗ. Αν δεν ήταν επιζήμια θα είχαμε και μεγάλο ανταγωνισμό ανάμεσα στις εταιρείες για το ποια θα δρομολογήσει πρώτη το πλοίο της στα νησιά μας! Ο χαρακτηρισμός μίας γραμμής ως αγόνου εμπεριέχει την έννοια της ζημίας και του ρίσκου, και γι΄ αυτό το λόγο επιδοτείται από το Κράτος. Αλίμονο όμως αν το Κράτος φτάσει στο σημείο να εξετάζει αυτά τα ζητήματα με όρους κέρδους. Η μεταφορά, η συγκοινωνία, η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική αλληλεγγύη συνιστούν ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΓΑΘΑ που το Κράτος ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ να παρέχει σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες του. Και αυτό δεν είναι θεωρητικό.  Τα κοινωνικά αυτά αγαθά προστατεύονται έτι περαιτέρω στα νησιά και τις μειονεκτικές περιοχές, όχι μόνο από το Ελληνικό Σύνταγμα (άρθρο 101) και τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες (άρθρο 174 Ενοποιημένης Συνθήκης για την ΕΕ), αλλά και από σωρεία άλλων διατάξεων και νομικών κειμένων της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μας προστατεύουν ακριβώς από αυτό που επιχειρείται τώρα: από την εξέταση των αυτονόητων κοινωνικών αγαθών υπό το πρίσμα της οικονομίας και της βιωσιμότητας. Εξάλλου, ποια κρατική παροχή είναι βιώσιμη στην επαρχία ή στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές; ΚΑΜΙΑ! Ακόμα και το Μνημόνιο που τόσο απεχθές μας είναι, προβλέπει ειδική μεταχείριση στα νησιά και επιτρέπει π.χ. τις προσλήψεις στους νησιωτικούς Δήμους κατ΄ εξαίρεση. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν το αρμόδιο Υπουργείο ξαφνικά να επικαλείται λόγους οικονομίας και να καταργεί μια αυτονόητη και δεδομένη υποχρεωτική κοινωνική παροχή, που είναι το δικαίωμα των νησιών μας να συνδέονται τακτικά και σε ετήσια βάση με ΟΛΟΥΣ τους λιμένες σκοπιμότητάς τους. Αν ο Υπουργός κάνει κάτι τέτοιο, παρανομεί και οφείλουμε να ελέγξουμε αυτή τη στάση.

Ακούστηκαν στην Παγκυθηραϊκή Συνέλευση της 12^ης/01 δύο κατά τη γνώμη μου λανθασμένες – αν όχι επικίνδυνες – απόψεις: α) η δυνατότητα υπαγωγής των Κυθήρων και Αντικυθήρων στο Νομό Λακωνίας εάν δεν επιλυθεί το θέμα της σύνδεσης με τον Πειραιά και β) η δυνατότητα εξυπηρέτησης της γραμμής Γύθειο – Κύθηρα – Αντικύθηρα – Κίσσαμος από το υπάρχον τοπικό πλοίο. Θα τοποθετηθώ και στις δύο.

Α) Η διοικητική υπαγωγή των νησιών μας στο Νομό Αττικής έγινε για συγκεκριμένους λόγους που δεν έχουν εκλείψει. Τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα έχουν επωφεληθεί πάρα πολύ από αυτή τη διαδικασία καθώς είχαν και έχουν τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στις μείζονες κρατικές και κυβερνητικές δομές και φυσικά για πολλούς ακόμα λόγους που δε χρειάζεται να αναπτύξω. Μια ενδεχόμενη υπαγωγή των νησιών μας στο Νομό Λακωνίας, άσχετο εντελώς με την τοπική κοινωνική πραγματικότητα που τόσες δεκαετίες έχει διαμορφωθεί στα Κύθηρα σε σχέση με την Αττική, θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη. Η συζήτηση και η πρόταση αυτή, που ουδείς επαίνεσε, είναι άσκοπη και επιζήμια. Εκτός αν υπάρχουν άλλες σκέψεις πίσω από αυτήν που θα έπρεπε να μάθουμε.

Β) Έχω τονίσει πάρα πολλές φορές τη χρησιμότητα και την προσφορά του τοπικού πλοίου σε σχέση με την καθημερινή σύνδεση Νεάπολης – Κυθήρων. Ως εκεί όμως! Αποτελεί απερισκεψία να προσπαθούμε να πείσουμε τους Κυθηρίους ότι το υπάρχον τοπικό καράβι μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στις μεγάλες ανάγκες και στο μεταφορικό έργο μιας υπερτοπικής – περιφερειακής γραμμής όπως είναι η σύνδεση του Γυθείου με την Κρήτη, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι με την ολοκλήρωση του μεγάλου οδικού άξονα μέχρι τη Σπάρτη, η κίνηση από και προς το Γύθειο σίγουρα θα αυξηθεί. Η τοπική σύνδεση εξυπηρετείται άριστα με το πλοίο ΠΟΡΦΥΡΟΥΣΑ και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να ειδωθεί σε συνάρτηση με τις άλλες γραμμές σκοπιμότητας (Πειραιά, Γύθειο, Κρήτη κ.λπ.). Οι πάντες συμφωνούν ότι πρέπει να συνεχιστεί η τοπική αυτή καθημερινή σύνδεση απρόσκοπτα και χωρίς αστερίσκους και φυσικά όλοι μας ευγνωμονούμε τη ΒΟΙΑΙ Α.Ν.Ε. για την έως σήμερα παρουσία της στην περιοχή. Όπως όμως τονίστηκε (π.χ. από την εκπρόσωπο των Επαγγελματιών), εάν επιχειρηθεί δρομολόγηση του υπάρχοντος τοπικού πλοίου προς το Γύθειο ή την Κρήτη, αυτό θα ήταν καταστροφικό για δύο λόγους: αφενός θα στερούσε τη δυνατότητα καθημερινής σύνδεσης με τη Νεάπολη που είναι ζωτικής σημασίας για το νησί μας και τους εμπόρους του, αφετέρου δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στο υψηλό μεταφορικό έργο της γραμμής Γύθειο – Κύθηρα – Αντικύθηρα – Κίσσαμος κυρίως σε περιόδους αιχμής μιας και αυτή η γραμμή απαιτεί ένα πλοίο μεγάλο, ταχύ και με δυνατότητα μεταφοράς πολλών οχημάτων και επιβατών. Όλοι ξέρουμε ότι ακόμα και ένα πλοίο του μεγέθους του ΚΟΡΝΑΡΟΣ άφηνε έξω οχήματα στη γραμμή του Γυθείου και χρειαζόταν κράτηση αρκετών ημερών πριν τον απόπλου προκειμένου να μπορέσει κάποιος να ταξιδεύσει. Συνεπώς, η προσπάθεια υποκατάστασης της ενδεχόμενης αποχώρησης του περιφερειακού πλοίου μόνο με το υπάρχον τοπικό είναι εξαιρετικά λανθασμένη.

Γνωρίζουμε όλοι την αναστάτωση που υπήρξε με το ζήτημα της κατοχύρωσης της γραμμής Νεάπολη – Κύθηρα – Αντικύθηρα στη ΛΑΝΕ πριν 1 και πλέον χρόνο αλλά και της εκπεφρασμένης θέλησης της ΛΑΝΕ για δεύτερη προσέγγιση στο Γύθειο. Ασφαλώς η κάθε εταιρεία μπορεί να ισχυρίζεται ό,τι θέλει. Δημοκρατία έχουμε! Δεν πρέπει όμως οι αρμόδιες Αρχές να διαπιστώνουν την αλήθεια ή όχι των λεγομένων της προτού προβούν σε ενέργειες;; Ισχυριζόταν π.χ. ο κ. Γαλανάκης ορισμένα πράγματα. Έλεγε π.χ. διαρκώς ότι κινδυνεύουν οι άγονες γραμμές και ότι το Υπουργείο ζητούσε πάρα πολλά στατιστικά στοιχεία επιβατών από τη ΛΑΝΕ ανά λιμάνι προσέγγισης προκειμένου να αποδείξει τη μη βιωσιμότητα των γραμμών και έτσι να τις καταργήσει (αυτό δηλαδή που συμβαίνει πλέον σήμερα καθώς το βασικό επιχείρημα του Υπουργού είναι η χαμηλή επιβατική κίνηση!). Μπήκαμε ποτέ στη διαδικασία ως τοπική κοινωνία να τα ερευνήσουμε όλα αυτά με αντικειμενικότητα και χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις;; Προετοιμαστήκαμε για τη σημερινή κατάσταση;; Είχαμε στα χέρια μας μια επιστημονική μελέτη προκειμένου να γνωρίζουμε – όπως το τόνισα στα Μυρτίδια σήμερα – ποιο είναι το ευρύτερο οικονομικό, δημοσιονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο από την μείωση της επιβατικής κίνησης από και προς Κύθηρα με την επιχειρούμενη κατάργηση των γραμμών;; Γιατί δε νομίζω να πιστεύει κανείς ότι οι 35.000 επιβάτες του Πειραιά και της Κρήτης θα μεταβούν όλοι στη Νεάπολη για να έρθουν στα Κύθηρα. Είναι απλό: ΔΕΝ ΘΑ ΕΡΘΟΥΝ! Ειδικά η τουριστική ροή της Κρήτης θα μεταβεί προς Ανατολάς και κυρίως προς Ρόδο, Κάσο, Κάρπαθο κ.λπ. που είναι περιοχές επίσης γειτνιάζουσες με την Κρήτη. Νομίζω, ότι πέρα από τα ψηφίσματα, τις παλλαϊκές συγκεντρώσεις και τις επιστολές διαμαρτυρίας, οφείλουμε πλέον να αντιμετωπίζουμε την κρατική αναλγησία όχι με όρους συναισθήματος αλλά με σαφή τεχνοκρατικά και οικονομικά δεδομένα. Και δυστυχώς αυτό δεν έχει γίνει έως σήμερα. Η ΛΑΝΕ έλεγε τα δικά της. Εμείς ΠΩΣ εξετάσαμε αν έλεγε την αλήθεια;; Ο κ. Γαλανάκης ισχυριζόταν συγκεκριμένα πράγματα εδώ και 2 χρόνια και μάλιστα αρκετά επίμονα. Πώς αντιμετωπίσαμε αυτούς τους ισχυρισμούς;; Μόνο με τις απαντήσεις του Δημοτικού Συμβουλίου;; Έπρεπε να ζητήσουμε τη συνδρομή εξειδικευμένων επιστημόνων και ανθρώπων της Ναυτιλίας, ώστε σήμερα να έχουμε στα χέρια μας μια πλήρη μελέτη βιωσιμότητας των αγόνων γραμμών μας, που θα ήταν η πιο στέρεη απάντησή μας απέναντι στα επιχειρήματα του ΥΕΝ. Αυτό έπρεπε να το έχουμε κάνει εδώ και δύο χρόνια!

Τα συναισθηματικά επιχειρήματα για τη διατήρηση της γραμμής κανείς δεν τα λαμβάνει υπόψη του. Ούτε καν το επιχείρημα ότι ο Πειραιάς είναι η έδρα του Νομού μας. Ποσώς ενδιαφέρεται το Υπουργείο για το θέμα αυτό, όπως περίτρανα φάνηκε από την πρόσφατη τοποθέτηση του Υπουργού στη Βουλή. Τη στιγμή που το ΥΕΝ περικόπτει τις άγονες γραμμές με οικονομικά επιχειρήματα, οφείλαμε ως νησιά να έχουμε στα χέρια μας τις ανάλογες οικονομικές και τεχνοκρατικές απαντήσεις και συγκεκριμένα στοιχεία όπως:

1.       ποιό είναι το ύψος της απώλειας για το Κράτος από ΦΠΑ, φόρους και επίναυλους από τη διακοπή της επιβατικής ροής από και προς Πειραιά, Μονεμβασία, Γύθειο, Καλαμάτα και Κίσσαμο. Έτσι θα μπορούσαμε να ανταπαντήσουμε στο Υπουργείο με συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία ότι το όφελος για το Κράτος από τη διακοπή των συνδέσεων αυτών τίθεται εν αμφιβόλω.

2.       πόσο θα επηρεαστεί η τουριστική κίνηση από και προς τα Κύθηρα μετά τη διακοπή των συγκεκριμένων δρομολογίων καθώς είναι σαφές ότι αποκλείεται να μεταβεί στη Νεάπολη το σύνολο των επιβατών που διακινούνται από Πειραιά και κυρίως από Κρήτη.

3.       τι ευρύτερο δημοσιονομικό αντίκτυπο στο Κράτος και στα Δημόσια Έσοδα θα έχει αυτή η απώλεια των συγκεκριμένων συνδέσεων (λιγότεροι επισκέπτες, λιγότερη εμπορική κίνηση στα Κύθηρα, λιγότερη απόδοση ΦΠΑ στον κλάδο του εμπορίου και τουρισμού, χαμηλότερα εισοδήματα για τους Κυθήριους άρα και λιγότεροι φόροι για το Κράτος κ.λπ.).

4.       τι οικονομική ζημία θα υφίστατο το νησί από τη μείωση του τουρισμού και πως θα μπορούσε αυτή να απαιτηθεί δικαστικά από το Κράτος ως διαφυγόν κέρδος για τους επαγγελματίες, τους εμπόρους κ.λπ.

5.       τι είδους νομικά επιχειρήματα μπορούν να σταθούν για τη διατήρηση των γραμμών (Σύνταγμα, Συνθήκη του Άμστερνταμ, κανονισμοί της ΕΕ κ.λπ.)

6.       γιατί η περικοπή των αγόνων γραμμών αφορά μόνο στην άγονο των Κυθήρων και γιατί δεν ενοχλούν καμία άλλη πολυετή σύμβαση δημόσιας υπηρεσίας, γεγονός εξαιρετικά ύποπτο.

7.       τί είδους πλοίο, δρομολόγια και τί ύψος επιδότησης θα μπορούσαν να καταστήσουν τις γραμμές μας οικονομικά βιώσιμες σε βάθος προβλεπτού μέλλοντος που είναι τα 10 χρόνια, ώστε να γνωρίζουμε με τι συγκεκριμένα δεδομένα μπορούμε να απαντήσουμε στο Υπουργείο.

Εάν είχαμε σήμερα μια τέτοιου είδους αξιόπιστη αντικειμενική μελέτη κανένας Υπουργός και κανένας Διευθυντής Θαλασσίων Συγκοινωνιών δεν θα έπαιρναν τέτοιου είδους αποφάσεις ελαφρά τη καρδία. Είναι μέγα λάθος να αντιμετωπίζουμε τα μνημονιακά και τεχνοκρατικά επιχειρήματα του ΥΕΝ με συναισθηματισμούς και ευχολόγια. Αυτή τη στιγμή πληρώνουμε το γεγονός ότι τα Κύθηρα και Αντικύθηρα ευρέθησαν από το ΥΕΝ παντελώς απροετοίμαστα και ορθάνοιχτα μπροστά στα κρατικά οικονομικά και τεχνοκρατικά δεδομένα διακοπής των αγόνων γραμμών. Αυτή είναι η αλήθεια.

Ένα ζήτημα αναφορικά με τη στάση της ΛΑΝΕ έχει να κάνει με την αίτηση αποδρομολόγησης του πλοίου που όπως πλέον γνωρίζουμε κατατέθηκε από τη ΛΑΝΕ στο Υπουργείο στις αρχές Ιουνίου! Ο καθένας μας αναρωτιέται ΓΙΑΤΙ καθυστερήσαμε τόσο πολύ να το μάθουμε, σχεδόν 6 μήνες! Γιατί τέτοια μυστικοπάθεια και απόκρυψη της αλήθειας;; Το Υπουργείο πρέπει να μας απαντήσει αν για την αίτηση αποδρομολόγησης του πλοίου ενημέρωσε επίσημα ή προφορικά τις αρμόδιες τοπικές αρχές. Αν το ξέραμε εγκαίρως, ίσως σήμερα η κατάσταση να ήταν διαφορετική. Είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα για το οποίο θα αναζητήσουμε σαφείς απαντήσεις. Αποδεικνύεται περίτρανα ότι, ενώ το Υπουργείο είχε ήδη εγκρίνει δρομολόγια μέχρι τον Αύγουστο του 2014, η ΛΑΝΕ είχε καταθέσει αίτημα αποχώρησής της από τη γραμμή σχεδόν 6 μήνες πριν και φυσικά δεν εξέδιδε εισιτήρια ούτε έκανε κρατήσεις επί των ήδη εγκεκριμένων και ανακοινωμένων δρομολογίων!!! Τότε γιατί τα ανακοίνωσε;; Σοβαρότης ΜΗΔΕΝ δηλαδή!!!

Αναρωτιέμαι επίσης αν η διατήρηση του πλοίου της γραμμής Πειραιά και Γυθείου ενδιαφέρει και τις τοπικές κοινωνίες των άλλων εξυπηρετούμενων περιοχών. Δεν θα πληγεί ο τουρισμός του Γυθείου, της Καλαμάτας, της Μονεμβασίας και της Κισσάμου από τη διακοπή των δρομολογίων; Πριν 1 χρόνο ο Δήμαρχος της Μονεμβασίας έστελνε επιστολές για το ΠΟΡΦΥΡΟΥΣΑ. Γιατί δεν κάνει το ίδιο και τώρα που επίσης βάλλεται η περιοχή του;; Γιατί δεν κινητοποιούνται οι Δήμοι του Γυθείου, της Κισσάμου, της Καλαμάτας;; Μήπως θα έπρεπε ο δικός μας Δήμος να τους κινητοποιήσει και μάλιστα άμεσα;;

Πριν 1 χρόνο έγιναν διαμαρτυρίες ότι κινδυνεύει ο ανταγωνισμός και έρχεται το μονοπώλιο στα Κύθηρα με την ενδεχόμενη αποχώρηση του ΠΟΡΦΥΡΟΥΣΑ (που τελικά οι ίδιοι οι πλοιοκτήτες είπαν στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι δεν θα αποχωρούσαν!) και μάλιστα συγκεντρώθηκαν υπογραφές. Δεν έπρεπε να γίνουν οι ίδιες ενέργειες και τώρα;; Εάν φύγει η ΛΑΝΕ και δεν αντικατασταθεί από άλλη εταιρεία, πάλι μονοπώλιο δεν θα έχουμε στα Κύθηρα;; Με τον ίδιο τρόπο δεν πρέπει να αντιδράσουμε;;

Τελευταίο αλλά καίριο ερώτημα είναι το εξής: ΠΟΥ βασίζεται ο Υπουργός όταν ισχυρίζεται δημοσίως και μάλιστα από το βήμα της Βουλής ότι οι Κυθήριοι «ΔΕΝ ΕΚΤΙΜΟΥΝ» τη σύνδεση με τον Πειραιά και μάλιστα με όρους γηπεδικούς («ακριβό σπορ»);;; ΤΙ στοιχεία έχει για αυτή του την άποψη;; Υπάρχουν άραγε Κυθήριοι που έχουν επισήμως εκφραστεί στο ΥΕΝ υπέρ της αποχώρησης του περιφερειακού πλοίου από τη γραμμή του Πειραιά;; Ερωτήματα που χρήζουν σαφούς διευκρίνισης και με συγκεκριμένα στοιχεία. Και κάτι άλλο. Ζήτησε ο Υπουργός στη Βουλή να του γίνει επίκαιρη ερώτηση για να απαντήσει για το ζήτημα των αγόνων των Κυθήρων. Μα καλά, τόσο καιρό τι κάνουμε δηλαδή;; Του έχουν αποσταλεί δεκάδες έγγραφα, έχει τεθεί το θέμα από όλους τους Βουλευτές του Νομού και από φορείς, συλλόγους, σωματεία και θεσμούς, με τους οποίους μάλιστα συναντήθηκε. Η επίκαιρη ερώτηση τι παραπάνω έχει να προσφέρει;; Μήπως τελικά η καθυστέρηση αυτή που επιχειρείται και η ανάλωση του πολύτιμου χρόνου σε ερωτήσεις και έγγραφα, εξυπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς;;

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ:

Δε χρειάζεται νομίζω άλλη μακρηγορία, αλλά συγκεκριμένες προτάσεις. Επαναλαμβάνω πιο διεξοδικά τα όσα είπα και στα Μυρτίδια σήμερα και εννοείται ότι προσυπογράφω και εγώ το Ψήφισμα που αποφασίστηκε:

1.       Να ενταθούν οι προσπάθειες πίεσης των επισήμων τοπικών αρχών και φορέων προς το Υπουργείο Ναυτιλίας προκειμένου να ισχύσει απρόσκοπτα και ακώλυτα η υπάρχουσα σύμβαση και να επιμείνουν στη δυνατότητα που έχει ο Υπουργός να αυξομειώσει τα δρομολόγια προκειμένου να εξυπηρετήσει καλύτερα τα νησιά μας.

2.       Παράλληλα με όσες ενέργειες και κινητοποιήσεις γίνουν και θα γίνουν, να προχωρήσει άμεσα και χωρίς καμία καθυστέρηση και η νομική οδός που κατά τη γνώμη μου – και επιμένω σε αυτό – είναι το σοβαρότερο μέσο πίεσης προς τον Υπουργό για την αλλαγή πορείας πάνω στις ήδη εκπεφρασμένες θέσεις του, που εξακολουθεί να βασίζει σε ψευδέστατα δεδομένα (ας καταλάβει επιτέλους ότι ο πλους από τον Πειραιά στα Κύθηρα δεν είναι 13 ώρες αλλά 7,5!!!). Προτείνω να απευθυνθούμε σε όλους τους Κυθηρίους Δικηγόρους της Αθήνας και του Πειραιά και να τους παράσχουμε εξουσιοδότηση να προχωρήσουν άμεσα σε νομικές ενέργειες. Ο Δήμαρχος, ο Μητροπολίτης, ο Πρόεδρος της Εγχωρίου και όλοι όσοι προΐστανται ή προεδρεύουν σε θεσμούς και συλλογικά όργανα να εξουσιοδοτήσουν τους Δικηγόρους εξ’ ονόματος όλων των Κυθηρίων και Αντικυθηρίων (το σύστημα εξάλλου είναι αντιπροσωπευτικό),  προκειμένου να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος. Αντιπαρέρχομαι την άποψη «θα μας σώσουν οι Βρυξέλλες;» γιατί πιστεύω ότι είμαστε ήδη σε έσχατο σημείο – όπως εξάλλου τονίστηκε από όλους σχεδόν σήμερα στα Μυρτίδια – και η νομική οδός θα ασκήσει τη σοβαρότερη πίεση, αφού όπως έχει φανεί μέχρι σήμερα η πολιτική λύση στο πρόβλημα δεν αποδίδει, αλλά μάλλον καθυστερεί τις όποιες ενέργειες και αυτό φυσικά εις βάρος μας. Αν φτάσουμε στο σημείο να λυθεί η σύμβαση με τη ΛΑΝΕ, τότε θα είναι πολύ αργά για ενέργειες. Ζητούμενο είναι να κινηθούμε προτού φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Και φυσικά η άποψη ότι ένα εξώδικο θα περιπλέξει την κατάσταση ή θα κάνει χειρότερα τα πράγματα είναι επίσης εξωπραγματική, καθώς το Κράτος δεν ενεργεί και δεν πρέπει να ενεργεί με εμπάθεια ή εκδίκηση απέναντι στους πολίτες του, αλλά μόνο με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Και το δικό μας συμφέρον ως κατοίκων των νησιών ΕΠΙΒΑΛΕΙ, προκειμένου να το διασφαλίσουμε, την προσφυγή ακόμα και στη Δικαιοσύνη και επιμένω σε αυτό.

3.       Εκτός από την Ελληνική Δικαιοσύνη, κρίνω απαραίτητη την προσφυγή και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια καθώς οι πολυετείς συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας γίνονται με βάση συγκεκριμένους όρους και προβλέψεις του Κοινοτικού Κεκτημένου και αναφέρονται στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες. Παράλληλα, οι άγονες γραμμές που επιχειρείται να καταργηθούν εντάσσονται ή σχετίζονται με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών και θα πρέπει το θέμα να φτάσει ακόμα και στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ Μεταφορών και αρμόδιος Επίτροπος), μέσω της νομικής οδού ή μέσω μίας ορθά συντεταγμένης διαμαρτυρίας ή ακόμα με την επιστράτευση Ευρωβουλευτών που καιρός είναι να κινητοποιήσουμε. Είμαι βέβαιος ότι αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρήσει την πρόωρη λύση της σύμβασης μη νόμιμη και αντιβαίνουσα στο Κοινοτικό Κεκτημένο και Δίκαιο των Συμβάσεων, αυτό θα είναι μια πρώτη και απτή νίκη για τα νησιά μας.

4.       Να ξεκινήσουμε έστω και τώρα μια επιστημονική μελέτη βιωσιμότητας των αγόνων γραμμών μας που θα εκπονηθεί από επιστήμονες του ναυτιλιακού κλάδου και θα πιστοποιείται για την αντικειμενικότητά της. Η μελέτη αυτή θα είναι χρήσιμο εργαλείο σε κάθε προσπάθεια υποβάθμισης της ακτοπλοϊκής μας συγκοινωνίας και θα αναφέρεται σε όλα τα στοιχεία που ανέλυσα παραπάνω με τρόπο απολύτως επιστημονικό και τεχνοκρατικό, ώστε να παύσουμε να αντιμετωπίζουμε τα οικονομικά επιχειρήματα του Κράτους μόνο με όρους συναισθηματικούς και κοινωνικούς, αλλά να έχουμε να αντιτείνουμε συγκεκριμένες τεχνοκρατικές απαντήσεις. Την αναγκαιότητα της μελέτης αυτής την ανέλυσα και την απέδειξα διεξοδικά παραπάνω.  

5.       Να μην τεθεί το ζήτημα της συγκοινωνίας μας στο πλαίσιο της τοπικής πολιτικής και αυτοδιοικητικής κριτικής, καθώς δεν είναι η ώρα για απόδοση ευθυνών, αν και όπου υπάρχουν. Είναι ώρα για σύνθεση, συνεργασία και όσμωση, τουλάχιστον στο θέμα αυτό. Να μείνουν εκτός λοιπόν από το φλέγον αυτό ζήτημα οι όποιες τοπικές αψιμαχίες και έριδες, καθώς θα διασπάσουν και δεν θα ενώσουν. Εγώ προτείνω συγκεκριμένα πράγματα που θεωρώ ότι με πρώτο τον Δήμαρχο θα πρέπει να γίνουν, ώστε τουλάχιστον να μην πέσουμε αμαχητί.

Ζητώ συγνώμη για τη μακρηγορία.

Ελπίζω οι προτάσεις μου να μην πέσουν στον κάλαθο των αχρήστων και να μην τεθούν στις καλένδες. Πρέπει να δράσουμε ΧΤΕΣ!!!

Κύθηρα, 12-01-2014

Στράτος Χαρχαλάκης

Πρόεδρος Επιτροπής Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων (Ν.Π.Δ.Δ.)